Günümüzde insan hayatında önemli bir role sahip olan internet, oldukça geniş bir kitle tarafından aktif olarak kullanılır. Bu kullanım alışkanlıklarının başrolünde ise arama motoru üzerinden yapılan sorgulamalar yer alır. Peki, arama motoru nedir, ne işe yarar?
İnternet kullanıcılarının arama sorgusuna dayalı olarak internet üzerinde gezinmelerine yardımcı olan arama motoru, ihtiyaç duyulan web sitelerinin ilgili sayfalarına erişim imkânı sunmak için tasarlanmış çevrimiçi bir araçtır. Bu sayede isteyen herkes arama motoruyla merak ettiği konularda araştırma yapabilir, ilgili web sitesi sayfalarına zahmetsizce erişebilir.
Bu tür arama motorlarından yaygın olarak yararlanan kişiler tarafından ulaşılabilir olmayı hedefleyen web siteleri ise arama sonuçlarındaki listenin üst sıralarında yer alabilmek adına dünya genelinde bulunan çeşitli arama motorlarının genel ilkelerine uygun şekilde sayfalarını optimize eder. Gelin şimdi de biraz en popüler arama motorlarından bahsedelim.
Google, internet aracılığı ile bilgi edinme amaçlı aramalarının yapıldığı, online şekilde bilgi paylaşımı, reklam teknolojileri ile kapsamlı biçimde donatılan ve arama motorlarına büyük oranda yatırım yapan son derece güçlü bir ABD anonim şirketidir. Google, aynı zamanda en fazla kullanılan arama motorları arasında ilk sıralarda yer alır. İnternet ile hem ürün hem de hizmet geliştirmeleri yapıp bu ürünler ve hizmetleri kendi çatısı altındaki insanlara tam anlamıyla sunan Google, kazancının büyük kısmını Google Adwords üzerinden gelen reklam kazançları sayesinde elde eder. Google, uzunca bir süredir büyük küçük herkesin, her çeşit aramasını yapmak için genellikle tercih ettiği arama motorlarından biridir. Hızı, kalitesi ve sunduğu hizmetler ile her zaman beğeni kazanmayı başarır.
Bing
2020 yılının Ocak ayında ABD’deki tüm arama sorgularının dörtte birinde kullanılan Microsoft siteleri, Bing arama motoruyla adından sıkça bahsettirir. Birçok açıdan Google’dan çok daha ideal bir kullanım imkânı sunduğu iddia edilir ve tatmin edici bir performans gösterdiği söylenir.
Bing Arama Motoru olarak da bilinen Bing, Microsoft tarafından geliştirilmiş olan arama motorlarından biridir. Bing, genel olarak arama motoru amaçlı web sitesi ile bilinir. Bing arama motorunu kullanmak isteyen kişiler, aynı zamanda Bing mobil uygulamasını da tercih edebilir. Ayrıca Microsoft Edge ile de bu arama motoru, son derece rahat bir şekilde kullanılabilir. Edge’de, tarayıcının kabul gören arama motoru olduğundan Edge arama çubuğunu kullanıp web araması yapıldığında Bing’e otomatik erişilebilir.
Özellikle yeni başlayanlar için kolaylık sunan Bing, arama yaparken kullanıcılarının puan toplamasına izin veren ödül programıyla ön plana çıkar. Toplanan bu puanlar ise hem Microsoft ve Windows mağazalarında rahatlıkla kullanılabilir. Görsel arama teknolojisiyle de beğeni toplayan arama motoru, kusursuz kullanıcı deneyimi sunarak ihtiyaçlara eksiksiz yanıt verir.
Yandex
Dünya genelinde en çok merak edilen ve tercih edilen bir diğer arama motoru ise Yandex olur. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri dışında bir arama perspektifi arayanlar için ideal olan ve Rus internet kullanıcılarının %45’inden fazlası tarafından kullanılan Yandex, aynı zamanda Belarus, Kazakistan, Türkiye ve Ukrayna gibi ülkelerde de yaygın olarak da tercih edilir. Kullanımı oldukça kolay olan bu arama motorunun sunmuş olduğu ek teknolojik araçlardan da yararlanmak mümkündür.
CC Search
Özellikle içerik için araştırma yapma konusunda ilk adres olarak kabul edilen CC Search, neredeyse hiçbir telif hakkı olmayan içeriklerle donatılır. Bu sayede isteyen herkes ihtiyacı olan içeriğe zahmetsizce ulaşarak bunlardan yararlanabilir. Örneğin; blog yazısı hazırlayan bir internet kullanıcısı bu içerikte kullanmak amacıyla çeşitli görsellere ulaşabilir, video oluştururken ise müziklerden dilediği gibi yararlanabilir. Çalışma şekli ise oldukça basit olan CC Search; özellikle Soundcloud, Wikimedia’nın yanı sıra Flickr gibi sıklıkla kullanılan platformlardan sonuçlar alır sonrasında da Creative Commons malzemesi olarak etiketlenmiş sonuçları görüntüler.
Swisscows
Arama motorları arasında benzersiz bir seçenek olarak ortaya çıkan Swisscows, özellikle aile dostu olarak tanımlanır. İnternet kullanıcılarının gizliliğine saygı duyan ve asla veri toplayıp depolamayan arama motoru, onları izlememekten de gurur duyar. Bu tür aramalarda yapay zekâ kullanarak ihtiyaç duyulan içeriğe ulaşılmasını sağlar. Ayrıca zamanla sorulara oldukça şaşırtıcı bir şekilde doğru yanıtlar vermeyi vadeden Swisscows, oldukça sevilen bir arama motoru olarak karşımıza çıkar.
DuckDuckGo
DuckDuckGo arama motoru da kişisel bilgilerinizi toplamayan veya saklamayan seçeneklerden biridir. Böylece herhangi bir endişe hissetmeden arama yapan internet kullanıcıları, rahat hareket etme imkânı bulur. Bilgisayarlarından izlenme korkusuyla uğraşmak istemeyen kişilerin ilk adreslerinden biri olan bu arama motoru, tarama alışkanlıklarını ve kişisel bilgilerini paylaşmaktan çekinenler tarafından aktif olarak tercih edilir.
StartPage
Google’dan yanıtlar sunan StarPage, Google’ın arama sonuçlarından faydalanmaktan vazgeçemeyenler için mükemmel bir seçim olur. Hem Google verilerinden yararlanılmasına imkân verir hem de internet kullanıcılarının arama geçmişlerinin izlenmesini ve saklanmasını önler. Böylece verimli bir sorgulama yapılmasını sağlarken kişisel verilere de ulaşılmasını engeller. Bunun yanı sıra URL oluşturucu, bir proxy hizmetinin yanında HTTPS desteği de sunan bu platform, özellikle URL oluşturucu hizmeti sayesinde çerez toplama ihtiyacını ortadan kaldırırken ayarlarınızın gizliliğini artıracak şekilde hatırlama işlemini gerçekleştirir.
Search Encrypt
Dünya genelinde yaygın olarak kullanılan ve gizliliğe özen gösteren internet kullanıcılarının favorisi olan Search Encrypt, aramalarınızın gizli kalması için yerel şifreleme yöntemi kullanan oldukça özgün bir arama motorudur. Bu süreçte Güvenli Yuva Katmanı olarak bilinen bir şifre kullanan arama motoru, aynı zamanda AES-256 şifrelemesini içeren şifreleme yöntemleri de tercih ederek muazzam bir kombinasyon yaratarak ihtiyaçlara yanıt verir. İnternet kullanıcıları arama motorunda bir sorgulama yaptığında Search Encrypt sistemi, arama ortakları ağından sonuçları alarak istenen bilgileri iletir. Bu arama motorunun en avantajlı yanlarından biri ise başka birinin bilgisayara yerel erişimi olsa bile bilgilerin gizli kalmasını sağlamasıdır.
Tüm bunların yanı sıra Gibiru, OneSearch, Wiki.com, Boardreader, giveWater, Ekoru, Ecosia, Twitter, SlideShare, Internet Archive, Brave, Neeva, WolframAlpha gibi arama motorları da yaygın olarak tercih edilen seçenekler arasında yer alır. Tüm bunları inceleyerek siz de tercihinizi yapabilir, keyifli ve verimli bir kullanıcı deneyimi edinmenin avantajını yaşayabilirsiniz.
Baidu
Baidu, Çin’in Google’ı olarak bilinir. Çin’de en fazla kullanılan arama motorudur. Bu nedenle aylık son derece yüksek tekil ziyaretçi oranı vardır. Baidu, kullanıcı üzerinden çalışır. Baidu’da tüm detaylar kullanıcıya göre düzenlenir. Baidu’da kullanıcılara özel pek çok platform sunulur. Bunların bir kısmı; tıklama başı ödeme yani PPR, internet üzerinde arama yapma; resim, müzik ya da video arama şeklindedir.
Yahoo!
1995 yılında Stanford Üniversitesinde eğitim gören öğrenciler Jerry Yang ve David Filo tarafından portal şeklinde kurulan Yahoo, başlangıçta sadece bir arama motoru olarak hizmet verdi. Zaman içinde ise e-posta, anında ileti gönderme ve buna benzer hizmetlerle ön plana çıkmayı başardı. 2008 yılı içinde Microsoft tarafından, 12 bin tane çalışana sahip olan Yahoo için 44,6 milyar dolarlık satın alma teklifi yapılır. Ancak Yahoo bu teklifi reddeder. Günümüzde sıklıkla tercih edilen arama motoru çeşitleri arasında ilk sıralarda kendine yer bulur.
WolframAlpha
WolframAlpha bilinen arama motoru kavramından bir tık daha farklı şekilde çalışır. WolframAlpha, internetten veri bulma ve arama kriterleri kapsamında hesap yapabilme özelliği bulunan bir arama motoru seçeneğidir. WolframAlpha, hem matematiksel hem de bilgiye dayalı olan sistematik yapılı bir arama motoru çeşididir. Bilimsel, matematiksel ve mühendislik alanlar gibi pek çok bölümde tercih edilen Mathematica ismine sahip bilgisayarlı şekildeki yazılım programını kullanır. Bu açıdan bakıldığı zaman kullanıcılara farklı bir deneyim yaşatır.
Ask
Ask, 1996’da Ask Jevees adı ile kurulan soru bazlı bir arama motoru çeşididir. Ask arama motorunda kullanıcılar, diğer arama motorlarında olduğu gibi kelime ya da kelime grupları ile değil, direkt olarak sorular aracılığıyla aramalarını gerçekleştirir. Daha sonraki dönemlerde hızla yükselişe geçen internet servisinin daha kısa ve aynı zamanda akılda kalıcı olması, bununla beraber rakipleriyle de kolay şekilde baş edebilmesi adına ismi “Ask” yani Türkçe dilinde “Sor” anlamına gelen şekilde değiştirilir.
GoodSearch
Yahoo tarafından kapsamlı biçimde desteklenen Goodsearch, elde ettiği gelirin yarısını vakıf ve okullara bağışlar. En çok trafiği ise ABD, Britanya ve Kanada’dan alır. GoodSearch arama motoru, aylık ortalama olarak 7.1 milyondan daha çok ziyaretçiye sahiptir. İyi niyetli arama motoru olarak da tanımlanan Goodsearch; anket uygulaması, çevrimiçi alışveriş ve hayır işleri gibi pek çok düzenleme içerir. Bu arama motoruna reklam veren kişiler aynı zamanda sosyal sorumluluk projelerine de bağış yapmış olurlar.
Yippy
Yippy, kullanıcıların yaptıkları arama sonuçlarını istedikleri gibi filtreleme seçenekleri ile sunar. Uygunsuz içerikler de bu arama motorunda flaglanabilir. Çok sayıda alternatif arama motorlarında bulunmayan; resim, haber, web, bloglar ya da iş ilanı gibi farklı kategorilere sahiptir. Google gibi çok sayıda özellik sunsa dahi, arama sorgularını takip etmez. Ayrıca kullanıcılara özelleştirilmiş reklamlar göstermez.
AOL Search
AOL Search, ilk etapta sadece tam donanımlı şekilde AOL abonesi olan kişilerin kullanabilecekleri bir özellikti. Daha sonra tam anlamıyla bütün erişimli bir arama motoruna dönüşür. AOL arama motorunun ana web arama sonuçları aynı zamanda Google tarafından desteklenir. AOL’un arama sayfası hem çıplak hem de düzenlidir. Arama çubuğu sayfanın tam olarak ortasında yer alır. Arama çubuğu üzerinde yer alan metin; web, video, resim, ses, alışveriş ya da haber gibi bağlantılı sekmeler ile baştan itibaren birkaç seçenek halinde sunulur.
Ecosia
Ecosia, elde ettiği karın bir kısmını dünyanın dört yanına ağaç dikmek amacıyla kullanan arama motorudur. Çevre dostu seçeneği, özellikle son zamanlarda Google Chrome’un da varsayılan arama motorlarından biri şeklindedir. Ecosia da kullanıcılara sunulan çok sayıda arama motoru seçeneklerinden biri olarak Bing, DuckDuckGo ve Google ve arasında yer alır. Kendi Google ya da Bing’e etik bir alternatif olarak gösteren Ecosia, elde ettiği toplam gelirin ortalama yarısını ağaç dikmeye yardım etmek amacıyla kullanır. Mevcut Chrome kullanıcıları ise 17 Mart 2020’den itibaren varsayılan tarayıcılarını Ecosia ile kolay şekilde değiştirebilirler. Bu arama motoru ile ilgilenen kişiler, şirketin web sitesindeki bütün büyük tarayıcılarla uyumlu şekilde olan Ecosia uzantısını da dilerlerse yükleyebilirler.
Ixquick
Son zamanların dikkat çeken arama motorları arasında yer alan Ixquick’in aslında temel olarak diğer arama motoru seçeneklerinden pek bir farkı yok. Fakat Ixquick’in arama sonuçları biraz daha kesin ve kapsamlı şekildedir. Ixquick, kullanıcıların IP adresini kaydetmez. Bu arama motoru, meta arama mantığı ile çalışır. Aynı zamanda alakasız web sayfalarını da ayıklar. Ixquick, toplamda 17 farklı dilde arama yapar. Ayrıca uluslararası telefon rehberine de sahiptir. Ixquick, video aramaları yaparken 6 tane özel sınıflandırma algoritması kullanır.
Dogpile
Dogpile de bir metasearch yani arama motorudur. Birden çok arama motoru ve dizininden sonuçlar alır. Elde ettiği sonuçları da kullanıcı ile birleştirir. Dogpile; şu anda Bing, Yahoo, Google ve diğer arama motorlarından sonuç alır.
Searx
SearXNG, Searx çatalı ve 70’den daha fazla kaynak ile elde edilen sonuçları toplar. Çeşitli arama hizmetleri ve veritabanları ile elde edilen tüm sonuçları toplayıp ücretsiz şekilde sunan internet meta arama motoru olarak bilinir. Kullanıcılar, Searx’te arama yolu ile izlenmez. Aynı zamanda da profillenmez.
Webcrawler
Crawler olarak da ifade edilen arama motoru “örümceği yani spider’i” Google gibi arama motoru çeşitlerinin web üzerinde neler olup bittiğini bulması amacıyla geliştirilmiş olan bir yazılım türüdür. Web dünyası son derece geniş bir alandır. Bu nedenle bu alanda gezinip her gün ve her saniye web’e ne önerildiğini gören bir şeylere ihtiyaç duyulur. Tam da bu noktada örümcekler devreye girer. Kullanıcıların bilgilerine bakan bu örümcek, sayfa yüklenince her sayfadaki köprülerin tamamını takip eder. Bu “örümcek” yazılımı, web üzerinde mevcut olan siteleri tek tek dolaşır. Bu dolaşma sonucunda kullanıcıların bilgilerine de ulaşır.
Excite
Excite; haber, hava durumu, meta arama motoru ve kullanıcı ana sayfası dahil çeşitli dış kaynaklı içerikleri sağlayıp IAC tarafından işletilen Amerikan web portalıdır. Orijinal Excite şirketi 1994’te kuruldu. İki yıl sonra da halka açıldı. Excite, 1990 yıllarında internette son derece popüler bir siteydi. Şirket, daha sonrasında geniş bant sağlayıcısı @Home Network ile birleşti, ancak 2001 senesinde iflas etti. Excite’ın hem portalı hem de hizmetleri, iWon ve Ask Jeeves tarafından satın alındı. Web sitesi daha sonraki süreçte popülerliğinde büyük oranda düşüş yaşadı.
Alhea
Alhea; internet ile herhangi bir dosyayı indirme sırasında otomatik şekilde yüklenebilen, kullanıcılar tarafından da pek hoş karşılanmayan ve kaldırılması adına çabalanan bir arama motoru çeşididir. En fazla trafiği ise Polonya, Brezilya ve Hindistan’dan alan Alhea ortalama 7.9 milyon civarında ziyaretçi oranına sahiptir.
Mywebsearch
Alhea gibi indirilen programlar aracılığıyla istenmemesine rağmen tarayıcılara yüklenebilen mywebsearch de bir arama motoru çeşididir. En fazla trafik oranını ise Filipinler, Hindistan ve Endonezya’dan alır. Aylık da ortalama 4 milyondan daha fazla ziyaretçi tarafından aktif bir şekilde kullanılır.
Infospace
Infospace, kendi ağını başarılı biçimde oluşturabilmiş bir arama motoru seçeneğidir. Dünya üzerinde yayın yapan internet sitelerindeki verileri kullanıcılar ile buluşturmayı amaç edinir. En yüksek trafik oranını da Meksika, Arjantin ve Hindistan’tan alır. Bu arama motorunun aylık tekil ziyaretçi sayısı ise ortalama 12.2 milyondan daha çoktur.
Contenko
Contenko da son zamanlarda dikkat çeken arama motoru çeşitleri arasında yer alır. En çok ziyaretçi oranını Filipinler, Hindistan ve Brezilya’dan alır. Contenko.com; aynı zamanda teknolojik alanda meydana gelen tüm gelişmeleri son derece hızlı bir şekilde uygulamaya koyması ile bilinir. Bundan önceki 6 aylık zaman dilimine bakıldığı zaman son derece ciddi bir ziyaretçi artışının bulunduğunu görmek mümkündür. Bu arama motorunun aylık tekil ziyaretçi oranı ise ortalama 3.4 milyondan daha fazladır.
Boardreader
Boardreader; Reddit ya da StumbleUpon gibi platformlarda yer alan verileri aramak amacı ile kurulmuş olan bir arama motoru çeşididir. En fazla ziyaretçi oranını Rusya, ABD ve Tayvan’dan alır. Aylık ortalama 2.7 milyon tekil ziyaretçiye sahip olan boardreader.com arama motoru, son dönemlerde oldukça hızlı şekilde yükselen bir ivme çizer.
Info
2003 yılından bu yana son derece aktif bir şekilde hizmet veren info.com, özellikle e-ticaret sektörüne fazla ağırlık veren bir arama motoru çeşididir. En çok ziyaretçi oranını ise Kanada, ABD ve Hindistan’dan alır. Aylık ortalama 4 milyondan daha çok tekil ziyaretçiye sahip olan info.com arama motorunun, son dönemlerde trafik kaybetmesi dikkat çeker.
